IP Adresi Sınıfları ve IP, Subnetmask ve Broadcast Adresi Hesaplamaları

IP ADRESLERİ
Ağ üzerinde olupta iletişimde bulunan her sistemin bir ıp adresi olması gerekir.IP adresleri sistemlerin ağ üzerindeki kimlikleridir.IP adresleri 32 bitlik birer sayıdırlar ve yazımları ve gösterimleri kolay olsun diye de 8 bitlik dört parçaya bölünmüşlerdir.

Her bir parça 0 ile 255 arasında bir sayı olabilir ve birbirinden 192.168.16.1,172.168.1.1 adreslerinde görüldüğü gibi aralarına nokta koyularak ayrılırlar.Network teki cihaz hangi ağa sahip olduğunu anlamak için subnet musk degerini kullanır. IP adresi ile subnet mask değerini lojik AND işlemine tabii tutarak kendi Network ID’sini bulur. Her bir IP adres sınıfı için bu subnet mask değeri farklıdır.IP adresleri 5 sınıfa ayrılırlar;

1.) A Sınıfı Adresler: IP adresindeki ilk oktet 0 ile 127 arasındadır ve varsayılan subnet mask ise 255.0.0.0 ‘dır. A sınıfı IP adreslerinde ilk oktet network ID’yi diğer üç oktet ise host ID’yi gösterir. Burada ilk oktet’in 0 ve 127 olma durumları özel durumlardır ve network’te kullanılmazlar. Örneğin 127.0.0.1 yerel loopback adresidir. Dolayısıyla A sınıfı IP adresi kullanılabilecek ağ sayısı 126’dır. A sınıfı IP adresine sahip bir ağda tanımlanabilecek host sayısı ise şu formülle hesaplanır; 224 – 2 . Bu işlemin sonucu olarakta 16.777.214 adet host olabilir. Peki burada kullandığımız 24 nereden geldi? A sınıfı adreste host’u tanımlamak için son üç oktet (sekizli) kullanılıyordu. Yani toplam 24 bit’i host tanımlamak için kullanabiliyoruz. Bu bitler ya 0 ya da 1 olmak zorunda. Bu yüzden birbirinden farklı kaç kombinasyon olacağını 224 ile bulabiliriz. Bu sayıdan 2 çıkarmamızın nedeni ise bu 24 bit’in hepsinin 0 veya 1 olmasının özel bir anlamı olduğu ve herhangi bir host’a IP adresi olarak verilemediği içindir. Örnek bir A sınıfı IP adresi 49.19.22.156 olarak verilebilir. Burada 49 bu IP adresinin ait olduğu ağın ID’sini 19.22.56 ise bu IP adresine sahip host’un host ID’sini gösterir. 

2.) B Sınıfı Adresler: IP adresindeki ilk oktet 128 ile 191 arasındadır ve kullanılan subnet mask ise 255.255.0.0 ‘dır. Bu da demektir ki bu tür bir IP adresinde ilk iki oklet Network ID’sini, diğer iki oklet ise Host ID’yi gösterir. B sınıfı IP adresinin kullanılabileceği ağ sayısı 16.384 ve her bir ağda kullanılabilecek host sayısı ise 65.534’dür. Örnek bir B sınıfı IP adresi 160.75.10.110.olarak verilebilir.

3.) C Sınıfı Adresler: IP adresindeki ilk oktet’in değeri 192 ile 223 arasında olabilir ve varsayılan subnet mask değeri ise 255.255.255.0 ‘dır. Yani bu tür bir IP adresinde ilk üç oktet Network ID’yi son oktet ise Host ID’yi belirtir. Örneğin 192.168.10.101 IP adresini inceleyelim. Bu IP adresi C sınıfı bir IP adresidir. Bunu ilk oktetin değerine bakarak anladık. Bu IP adresinin ait olduğu ağın ID’si ise 192.168.10’dur. Bu IP adresine sahip cihazın host numarası ise 101’dir. C sınıfı IP adreslerinin kullanılabileceği ağ sayısı 2.097.152 ve bu ağların herbirinde tanımlanabilecek host sayısı ise 254’dür. 

4.)D Sınıfı Adresler: Multicast yayını için kullanılan ıp lerdir.

5.)E Sınıfı Adresler:Bilimsel çalışmalarda kullanılan ıp lerdir.

IP Adresi Sınıfları ve IP, Subnetmask ve Broadcast Adresi Hesaplamaları

A Sınıfı IP Adresleri (1-126) ...aaa.bbb.ccc / 127.aaa.bbb.ccc
B Sınıfı IP Adresleri (128-191) 128.aaa.bbb.ccc / 191.aaa.bbb.ccc
C Sınıfı IP Adresleri (192-223) 192.aaa.bbb.ccc - 223.aaa.bbb.ccc
D sınıfı 224-239
E sınıfı 240-254 aralığındadır.

Subnet Mask Olarak Sıralarsak;

Sınıf     Adresi
A         255.0.0.0
B         255.255.0.0.
C         255.255.255.0

Sınıf: A
Network sayısı: 126
Her networkteki host sayısı: 16,777,214

Sınıf: B
Network sayısı: 16,384
Her networkteki host sayısı: 65,534

Sınıf: C
Network sayısı: 2,097,152
Her networkteki host sayısı: 254

Özel IP adresleri
Aşağıdaki üç Ip adres bloğu IANA tarafından İnternet için rezerve edilmiştir.

10.0.0.0 - 10.255.255.255 (10/8 prefix)
172.16.0.0 - 172.31.255.255 (172.16/12 prefix)
192.168.0.0 - 192.168.255.255 (192.168/16 prefix)

Bu IP adresleri yerel alan ağlarında kullanılmak üzere tahsis edilmiştir (Dünya üzerinde tekil değildirler) ve geniş alan ağlarında Telco firmaları tarafından yönlendirilmezler, Bu nedenle, bu IP ağları İnternete çıkacaklarında ancak gerçek IP adreslerine NAT yapılarak kullanılabilirler.

IP numarası ve CIDR değerleri belli ise aşağıdaki adreslerden Subnetmak, Broadcast ve diğer değerleri hesaplayabilirsiniz.

Subnet Calculator
www.ciscotr.com/calc.php
mxtoolbox.com/subnetcalculator.aspx
www.subnet-calculator.com

Broadcast Değerini Hesaplama
Broadcast hesaplarken o aralıktaki en son IP o network için broadcast oluyor.
192.168.1.0 / 24 icin broadcast 192.168.1.255
192.168.2.0 / 24 icin broadcast 192.168.2.255

HostID ve NetID Nedir?

HostID: Host bitleri sayısı

NetID: Network bitleri sayısı

Dolayısıyla HostID+NetID=32 denilebilir.

Her sınıf için HostID ve NetID değişmektedir. Öyleki sınıfların bit bazında değerleri şu şekildedir.

A sınıfı   8-bit NetID + 24-bit HostID
B sınıfı   16-bit NetID + 16-bit HostID
C sınıfı   24-bit NetID + 8-bit HostID

Örnek Soru:
Elimizde 179.155.61.130/29 adresi var. Bunun bizden Network adresini, Broadcast adresini ve Host adedi isteniyor.

Şimdi sırasıyla yapmamız gerekenler şöyle; Adresin sonuna eklenen sayı soldan sağa binary sistemdeki 1 olan sayıların adetdir.

Adresler 32 bitlik olduğuna göre, 29 tanesi 1 ise geri kalan 32-29=3 tane 0'dır.

Yani /29 yazılımının binary sistemdeki karşılığı şöyledir:

11111111.11111111.11111111.11111000

Şimdi işlemlere başlayabiliriz. Son kısmı baz alacağız. 11111000 Burada beş adet 1 olduğuna göre: 2^5=32.Yani bizim 32 adet Networkümüz vardır.

Ve üç adet 0(sifir) olduğuna göre: 2^3=8 adet IP vardır.

Fakat bu IP lerin ilk olanı Network adresi ve son olanı broadcast adresi olduğundan 8′den 2 çıkarırız: 8-2=6 adet kullanabiceleğimiz IP Host sayısı vardır.

Şimdi bize verilen ilk adreste yani 179.155.61.130 adresinde son oktetmiz olan 130 hangi aralıkta ona bir bakalım:

128-136…(17)….aradığımız 130 sayısı bu aralıkta.Ve hangi aralıktaysa alt kısmını alıyoruz.
Yani 128.

Bu sıralamını 8 arıtş sebebi bizim 8 adet IP olduğuna göre, 2^3=8 ,ve  2^5=32 adet Network adresimiz olduğuna göre de 32 tane farklı Networkümüz vardır.

Evet arkadaşlar. Bizim Network adresimiz: 179.155.61.128

Network adresimizden bir sonraki adresimiz ilk IP adres-imizdir. Yani:179.155.61.129 bizim ilk IP adres imizdir.

Son IP adresimizi bulmak içinse yukarıda hespladığımız gibi bizim 6 adet IP adresiz vardır.Network adresimizin son oktetine kac adet IP adresimiz varsa onu ekleriz,veya ilk IP adresimize ekleyip 1 eksiltiriz.Yani..

Network adresimiz:179.155.61.128 ve IP adetimiz 6 olduğuna göre,,128+6=129+6-1=134…

Yani 179.155.61.134 bizim son IP adresimizidir.

Son olarakda Broadcast adresi.Son kullanabileceğimiz IP adresine 1 ekleriz ve Broadcast adresimizi buluruz. Yani:134+1=135

Yani 179.155.61.135 bizim Broadcast adresimiz dir.

Son olarak elimizde 165.138.90.49/20 adresi var.Yine dediğim gibi /20 sayısını,binary olarak soldan sağa doğru 20 adet 1 olduğunun ifadesidir,ve 32 bitlik adresimize göre geri kalan 32-20=12 adet sıfırımız vardır.Yani:

11111111.11111111.11110000.00000000

Bu durumda son kısım (oktet) ile bir işimiz yok,çünkü network sayımızı öğrenemeyiz,onun için bir önceki (11110000) oktet ile yukarıdaki işlemleri yapmak zorundayız.